نگاهی به صنعت مشاوره مدیریت
دنیای مشاوره مدیریت
در دنیای پر رقابت امروز، نقش مشاوره مدیریت و شرکت های فعال در این حوزه به شدت پررنگ شده و با پیشرفت صنایع اهمیت مشاوره مدیریتی به‌شدت در پایدار ساختن سود و همچنین افزایش توان رقابتی نقش‌آفرینی می‌کند.
امروزه شرکت‌ها و اشخاص زیادی در ایران با نام خدمات مشاوره مدیریت و یا عناوینی چون مشاوره مدیریت کسب و کار، گروه مشاوره مدیریت، مشاوره مدیریت استراتژیک، مشاوره مدیریت مالی، شرکت مشاوره بازاریابی، مشاوره مدیریت دانش و مشاور مدیریت پروژه مشغول به فعالیت هستند که راستی آزمایی نوع خدمات و روش انتخاب بین آنها کاری بس دشوار و پیچیده شده است و در صورت نیاز به استفاده خدمات، عموم اشخاص دچار سردرگمی می‌شوند.
در این گفتار قصد بر آن است تا تعریفی از مشاوره مدیریت آورده شود تا هم شناخت ، نسبت به این حرفه افزایش یابد و هم انتخابی آگاهانه با آنچه در تعریف عموم وجود دارد انجام شود.
نقش مشاوره مدیریت، در حقیقت همکاری و تعامل با سازمان به‌منظور عملکرد بهتر و پایدار کردن سود و یا به عبارتی افزایش سود است؛ اما به‌راستی یک مشاور مدیریت دارای صلاحیت باید چه مهارت‌هایی داشته باشد؟
پرواضح است در صورتی که کسب‌وکاری راه‌اندازی کرده‌اید و یا به‌عنوان مدیر عامل و یا مدیر در بخشی از سازمان مشغول به کار هستید، برای موفقیت و بهبود عملکرد خود حداقل در حوزههای مدیریت استراتژیک، مدیریت مالی، مدیریت بازاریابی، مدیریت دانش و در کل مدیریت فرایندهای کسب‌وکار نیاز به استفاده از خدمات مشاوره مدیریت خواهید داشت.
چراکه می‌توان این‌گونه عنوان کرد که وظیفه اصلی یک گروه مشاوره مدیریت یا یک مشاوره مدیریت کسب و کار طراحی و ارائه بهترین راهکارها در حوزههای فوق می‌باشد. پس به عبارت ساده در پاسخ به سؤال موضوع مقاله «مشاوره مدیریت چیست؟» می‌توان گفت شخص یا گروهی که بهترین راهکارها را در حوزه تعریف شده برای نیل به رسیدن به اهدافی از قبل طراحی‌شده ارائه می‌نمایند.
تیم مشاوره مدیریت به کسب‌وکارها کمک میکنند که عملکرد آنها به‌وسیله حل مشکلات و یافتن راه‌های جدید ، بهبود پیدا کند که البته این مختص به گروه و یا قشر خاصی نمی‌شود.
در ایران معمول است به دلیل ناشناختگی این حوزه فقط شرکت‌های دولتی بزرگ از خدمات مشاوره مدیریت استفاده میکنند ولی در حقیقت با توجه به تجربیات و سال‌ها آشنایی با این نوع شرکت‌ها فقط از عنوان این خدمات استفاده می‌شود و عموماً اشخاص بازنشسته و یا برای ایجاد یک شغل نمایشی از این عنوان استفاده می‌نمایند که این خود دلیلی بر عدم طراحی ساختارهای مناسب و عموماً زیان ده بودن شرکت‌های دولتی می‌باشد.
امروزه در ایران بیشترین یا پررونق‌ترین حوزه‌هایی که شرکت‌های خصوصی از خدمات مشاوره مدیریت استفاده میکنند در حوزه‌هایی همچون کاهش هزینه و ذخیره‌سازی منابع مالی علی الخصوص مباحث مالیاتی می‌باشد که امیدواریم دامنه استفاده از این خدمات فراتر رفته و به فراگیر شدن استفاده از این نوع خدمات منجر شود.
تاریخچه مشاوره مدیریت
صنعت مشاوره مدیریت به عنوان یک صنعت همکار به عنوان ابزاری در جهت کمک به سازمان ها و شرکت ها بوجود آمد. رویکرد اصلی این صنعت بهینه سازی کارایی و اثربخشی سازمان ها از طریق بررسی مشکلات کنونی آنها و توسعه روش های اجرایی برای بهبود آن است.
به زبان ساده تر هر وقت که مشکل ساختاری و یا تعارضی در شرکت و سازمانی بوجود می آید؛ مشاوران مدیریت به مثال دکتر وارد عمل می شود تا اشکال پیش آمده را مرتفع کند.
عموما اتفاقی که میافتد این است که پس از بررسی اولیه مشکل؛ یک گروه تخصصی از مشاوران مدیریت دست به بررسی و ارایه پیشنهاد می نمایند.
همزمان با توسعه ادبیات حوزه صنعت مشاوره مدیریت، حوزه مشاوره آن نیز رشد کرد. از اولین شرکت های توسعه یافته به عنوان مشاوره مدیریت می توان به آرتور د لیتل (Arthur D. Litte Inc) اشاره نمود. این شرکت در سال ۱۸۸۶ ایجاد و ۱۹۰۹ رسما به عنوان شرکت مشاوره تبدیل شد. در ابتدا این شرکت به صورت عمومی در حال ارایه مشاوره بود و بعد ها در حوزه فایننس متمرکز شد
نقش صنعت مشاوره مدیریت به عنوان یک صنعت و کسب و کار بزرگ، از اوایل قرن بیسـتم بارزتر شد. مکنزي از استادان دانشگاه شیکاگو، شرکت مشاوره مهندسی و حسـابداري را در سـال ۱۹۲۶ تأسیس کرد. مهمترین دلیل شکلگیري مشاوره در کشور امریکا، قـوانین جدیـد در زمینـۀ امنیت بود. خودداري بانـکهـا از کـاربا مشـاورها نیـز، از دلایـل تأثیرگـذار در اسـتفاده بیشـتر از مؤسسات مشاوره اي به شمار می رود.
دهـه هـاي ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ ،شـاهد پیـدایش و شـکل گیـري گروه هاي مشاوره راهبردي بـود، در سـال ۲۰۰۰ ،افـول اقتصـادي در اسـتفاده از مؤسسـات مشاورهاي تأثیر گذاشت و صنعت مشاوره رقابتی تر شد. در سـال ۲۰۰۴ ،صـنعت جهـانی مشـاوره همراه با اصلاحات اقتصادي، تغییر کرد و در سال هاي اخیر، دولتها در پی مسـائل امنیتـی و تاکتیک هاي ضد تروریستی هستند که براي صنعت مشاوره و مؤسسات مشاورهاي بـازار جدیـدي به وجود آورده است. جدول شماره یک، ترکیب بازارمشاوره سال ۲۰۰۲ را در جهـان نشـان مـی دهد :
در سال های بعد شرکت های مشاوره مدیریت رشد بالایی از لحاظ کمی انجام دادند. به طوری که در سال ۱۹۸۰ بیش از یک هزار شرکت در دنیا مشغول به ارایه این خدمات شدند و این رشد تا سال ۱۹۹۰ به ۳ برابر رسید. کمتر صنعتی همچون صنعت مشاوره مدیریت چنین رشدی را تجربه نموده است.
یکی از دلایل رشد تعداد این شرکت ها تقاضای بالای خدمات مشاوره استراتژیک و توسعه سازمانی بود. بعدها با رشد صنعت فناوری ارتباطات نیز این رشد به صورت فزاینده ای شدت گرفت تا این صنعت به عنوان یکی از صنایع برتر دنیا جای خود را بیش از پیش باز نماید.
در حال حاضر اکثر شرکت های مشاوره مدیریت یک حوزه خاص از خدمات و یا یک ناحیه را برای خود انتخاب نموده اند و مشغول ارایه سرویس خود به مشتریان هستند.
با پیچیده تر شدن دنیاي کسب وکار، چالشهاي جدیدي براي بنگاهها، صـنایع و کشـورها بـه وجود می آید که سبب می شود واحدهاي کسب و کار و سـایر خریـداران صـنعت مشـاوره، یعنـی دولت ها و صنایع، بیشتر به مشاوران اتکا کنند.
مؤسسات مشاوره مـدیریت، در پیشـرفت و توسـعه هر کشور نقش عمده اي ایفا می کنند. در واقع، حلقه مفقود شده اي کـه پویـایی ارتبـاط صـنعت و دانشگاه را به وجود می آورد، صنعت مشاوره رقابتی است کـه در صـورت ا یجـاد، رشـد و توسـعه صنعتی کشور را نیز در پی خواهد داشت.
مشاوره مدیریت از ضرورت تا اصول و قواعد
مدیران در هر سازمانی به صورت مداوم در معرض تصمیمات متفاوتی دربارهی ذینفعان، بازار، نیروی انسانی، سازمان و… هستند و در بسیاری از مواقع بر مبنای شهود خود قضاوت میکنند. این در حالی است که عوامل متعددی سبب سوگیری و برداشت ناصحیح در قضاوت آنها می‌شود.
از طرف دیگر اﻓﺰاﯾﺶ رﻗﺎﺑﺖ میان سازمان‌ها موجب شده که هزینه‌ی تصمیمات اشتباه برای سازمان‌ها بسیار بالا و در برخی موارد جبران‌ناپذیر شده و جبران هزینه‌های وارده صرفه‌ی اقتصادی نداشته؛ لذا بسیاری از فعالیت‌ها که امکان انجام آن توسط متخصصین بیرونی با کیفیت قابل قبول وجود دارد، به بیرون از سازمان واگذار می‌شوند. در این میان نیاز به خدمات مشاوره مدیریت به دﻟﯿﻞ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﻣـﺪﯾﺮان ﺑـﺎ ﻣـﺴﺎﺋﻞ و ﻣـﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﯿـﺪه و ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن ﻫﺮ روز ﺑﯿﺸﺘﺮ از دﯾﺮوز اﺣﺴﺎس ﻣﯽﺷﻮد.
بیشتر بدانید:۱۱ ابزار مشاوران حرفه ای برای مدیریت پروژه ها
مشاوره مدیریت چیست؟
امروزه هر فرد فعال در کسب و کار مشاوره‌ی مدیریت ـ از مدیر بازاریابی یک بنگاه مشاوره گرفته تا مشاوران آن بنگاه ـ تعریف خاص خودش را از آن دارد. به‌صورت سنتی نقش مشاوره‌ی مدیریت در سازمان‌ها، “مشاوره دادن به مدیریت ارشد سازمان” تعریف می‌شود.
اما چنین تعریفی بخش عمده‌ی فعالیت‌هایی را که امروز زیر عنوان مشاوره انجام می‌شوند را نادیده می‌گیرد: یکپارچه‌سازی سیستم‌ها، برون‌سپاری و مانند آنها. امروزه از اغلب مشاوران انتظار می‌رود تا نه فقط توصیه و راهنمایی که راه‌حل‌های عملیاتی را برای حل مسائل سازمانی ارایه دهند
باید بیان داشت که مشاوره مدیریت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ خدمتی اﺳﺖ تسهیل‌کننده فرآیند تصمیم‌گیری مدیریتی ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﻣﺠﺮب و آﻣـﻮزش دﯾـﺪه و در قالب ﻗﺮارداد(ﻣﺎﺑﯿﻦ ﻣﺸﺎور و ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ) اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد.»
بر این اساس ﻣﺸﺎوران ﺑﻪ شرکت‌ها در ﺷـﻨﺎﺧﺖ و تحلیل مسائل سازمانی و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد راهﺣﻞ و در صورت درخواست اجرای راهکارهای بهبود ﮐﻤﮏ میﮐﻨﻨﺪ، بنابراین باید توجه داشت که ﻣﺸﺎوران، اﻓﺮاد ﻣﺴتقلی در زمینه‌های ﻣـﺎﻟﯽ، ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ، ﺳﯿﺎﺳﯽ و اﺣﺴﺎﺳﯽ در ﻗﺒﺎل سازمان ﮐﺎرﻓرما هستند.
بنابراین مشاوران برای تعریف نوع خدماتی که ارایه می‌دهند، باید ابتدا تعریف مشخصی از ماهیت وجودی خود داشته باشند. و این بدان معناست که یک بنگاه مشاوره‌ی مدیریت باید پیش از ارایه‌ی توصیه برای سایر بنگاهها، به تدوین برنامه‌ی استراتژیک خود اقدام کند.
با این حال نباید این نکته را از نظر دور داشت که شعار بسیاری از بنگاه‌های مشاوره‌ی مدیریت “همراه شدن با ما برای تغییر جهان” است؛ چیزی که نه دست‌یافتنی است و نه منطقی. یک مشاور باید ماهیت وجودی خود را براساس توانمندی‌ها و حوزههای محدودی از کسب و کارها که می‌تواند در آنها تأثیرگذار باشد تعریف کند و نه بر اساس آرزوها و رؤیاهای زندگی‌اش.
از همین رو لازم است یک مشاور پیش از هر چیز بداند که قرار است “چه تغییری” را در “کدام کسب و کارها” و “برای کدام گروه از مشتریان” ایجاد کند
مشاوره در واقع چیزی جز ارایه‌ی توصیه به مشتریان نیست. بنابراین مشاوران در اصل برای اداره‌ی سازمان‌ها و تصمیم‌گیری به‌جای مدیران سازمان به‌کار گرفته نمی‌شوند. آنها قدرتی برای تصمیم‌گیری یا اجرای تغییر ندارند.
مسئولیت آنها حفظ کیفیت و یکپارچگی راه‌حل‌هایی است که به مدیران سازمان ارایه میکنند و اجرای این توصیه‌ها و راه‌حل‌ها، کاملا برعهده‌ی مدیران سازمان مشتری است
شرکت های مشاوره مدیریت
شرکت های مشاوره مدیریت در تمام زمینه‌های کسب‌وکار، از منابع انسانی و بازاریابی تا فناوری اطلاعات و مالی به ارائه خدمات می‌پردازند. گسترده بودن زمینه کاری مشاوره، این حرفه را جذاب، تخصصی و بسیار وابسته به علوم روز کرده است.
امروزه شرکت مشاوره مدیریت با ابعاد بین المللی مانند McKinsey دارای صدها یا هزاران کارمند در دنیا فعالیت می کنند و به دلیل اهمیت موضوع بسیار تخصصی شده و سرمایه گذاری‌های بسیاری در کشورهای پیشرفته انجام شده است.
شرکت های مشاوره مدیریت به مدد کار با مشتریان متفاوت با در کنار هم قرار دادن انسان و ماشین به طرحی راهکار می‌پردازند و برای حل مسئله، ایده‌های خلاقانه و در مرز علم را می‌آفرینند و درنهایت به تکنولوژی مناسب جل مسئله دست پیدا میکنند.
شرط اصلی مشاوره مدیریت شایستگی است که توأم با مهارت هایی چون ارتباط مؤثر با مشتری، توان برنامه‌ریزی، توان تحلیل کسب‌وکار، توان تیم سازی، آشنایی و گاها تسلط بر قوانین و استانداردها و انعطاف‌پذیری در استفاده از راهکارها و انطباق آن با فرهنگ‌سازمانی می‌باشد.
عموماً از من پرسیده می‌شود برای مشاوره مدیریت چه مدرکی لازم است؟ از نگاه من مشاوره مدیریت نیازمند تلفیق حوزه های مختلف عملکردی است که ممکن است هر حوزه خود یک رشته دانشگاهی باشد. معتقدم دانش آموختگان رشته های مهندسی صنایع ، مدیریت و مدیریت کسب‌وکار (MBA))) پتانسیل بهتری برای فعالیت در این حوزه دارند مشروط به اینکه از خلاقیت و هوش کافی برخوردار باشند.
بهترین مشاوران مدیریت کسانی هستد که اولاً نگاهی سامان مند به مسئله داشته باشند و با تلفیق علومی همچون مهندسی ، مدیریت و روانشناسی بتوانند با انعطاف‌پذیری مناسب به حل مسئله بپردازند که قاعدتاً آشنایی با فناوری اطلاعات در دنیای امروز یک مزیت بسیار بزرگ به شمار می‌آید.
در حوزه خدمات مشاوره مدیریت مهم این است که اخلاق حرفه‌ای رعایت شود که به نظر می‌رسد شناخت مناسب از کسب‌وکار، در دسترس بودن، انعطاف‌پذیری، به‌روز بودن و آگاهی از علوم روز و تجربه مناسب و فهم عمیق در ترجمه قواعد و تیلور کردن آن به تن سازمان از سایر فاکتورها مهم باشند.
با نگاهی دقیق‌تر به این نکته می‌رسیم که کسب‌وکارهای ما بدون توجه به مسائل مدیریت کسب‌وکار بنا می‌شوند و کم‌کم با آزمایش و خطا و در اثر رقابتی نبودن محیط کسب‌وکار به نتایجی دست پیدا میکنند،
ولی واقعیت این است که اغلب کسب‌وکارهای ما در یک محیط رقابتی محکوم به نابودی خواهند بود، اما پیشرفت سریع و به وجود آمدن کسب‌وکارهای زیاد در ایران قطعاً فضا را به‌شدت تغییر خواهد داد و استفاده از خدمات تخصصی در این حوزه را افزایش خواهد داد.
چراکه امروزه رقابت بر سر آگاهی است و فرصت برای اشتباه کردن بسیار محدود شده است و شاید اولین اشتباه آخرین اشتباه هر کسب‌وکار نوپا و یا پا گرفته باشد.ن بپوشاند.
مشاوران در خلق و تولید دانش نقش بسزایی دارند ، پیامـدهاي کوتـاه مـدت به کارگیري مؤسسات مشاورهاي در قیمت سهام منفی و آثار بلندمدت اسـتفاده از مشـاور، مثبـت است، عواملی چون نبودن اطمینان محیطی، فراوانی داد و ستد، دارایـیهـاي خـاص و غیره، در به کارگیري مشاوره از خارج سازمان مؤثرنـد.
نقش مشاوره مدیریت و مشاوران در سازمان
مشاور مدیریت همانند یک پزشک برای سازمان است. اشخاصی که به منظور استفاده از خدمات مشاوران به آنان رجوع میکنند مدیران و صنعتگران هستند. در نتیجه می توان گفت آنها نیاز به شخصی دارند که بتوانند به او اعتماد کنند تا اسرار کسب و کار خود را با او در میان بگذارند. مورد اعتماد واقع شدن اولین گام در شروع فرایند مشاوره از دیدگاه انسانی آن است.
یکی از مهمترین نقش‌های مشاوران مدیریت انتقال دانش مدیریت و اداره‌ی سازمان‌ها به مدیران سازمان‌ها است. ارزش افزوده‌ی مشاوران انتقال درست دانش‌ها و مهارت‌های مورد نیاز سازمان محسوب می‌شود؛ دانش‌ها و مهارت‌هایی که به افزایش اثربخشی در مدیریت و توسعه‌ی سازمان‌ها توسط مدیران آنها بیانجامد.
بنابراین جوهره‌ی مشاوره‌ی مدیریت خلق، انتقال، به‌اشتراک‌گذاری و به‌کارگیری دانش تخصصی مدیریت است.
مقصود از دانش در این‌جا تجربه‌ی فراگیر، تخصص، مهارت‌‌ها، روش‌های انجام کارها و شایستگی‌های تخصصی مشاوران در کنار دانش عمومی و نظری آنها در مورد علم مدیریت است.
بنابراین انتقال دانش تنها به‌معنی مطلع بودن و درک حقایق و واقعیت‌ها نیست؛ بلکه شامل رویکردها، روش‌ها و قابلیت‌هایی است که برای کاربرد اثربخش دانش در محیط‌های اقتصادی، کسب و کار، سازمانی، فرهنگی و مدیریتی خاص مورد نیازند.
روشن است که مشاوران مدیریت نمی‌توانند چنین دانش و مهارت‌هایی را صرفا از راه مطالعات تئوریک به‌دست آورند؛ هر چند که مهمترین منبع دانشی آنها مطالعات آکادمیک و نظری هستند. آنها بیشتر از تجربیات خود و همکاران‌شان و روش‌های انجام کاری که از کار کردن مستقیم با مشتریان‌شان به آنها دست می‌یابند، می‌آموزند.
بنابراین انتقال دانش برای مشاوران یک فرایند دو سویه است: در توسعه‌ی دانش و قابلیت‌های مشتری برای برای انجام کارها به‌صورت اثربخش، مشاور خود از مشتری یاد می‌گیرد و دانش و مهارت‌های خود را برای ارایه‌ی توصیه‌های مناسب و اثربخش به مشتریان در موقعیت‌های جدید و دربارهی مشکلات جدید در حال و آینده توسعه میدهد.
بیشتر بدانید:۱۶ عادت مشاوران موفق شرکت های مشاوره مدیریت
حوزه های و موارد حمایت مشاوره مدیریت
مشاوره مدیریت و تجارت در زمینه های زیر می تواند به شما راهنمایی ارائه دهد:
- چگونه و با استفاده از چه راهکار هایی می توانید از رقبا پیشی بگیرید.
- چه استراتژی هایی می تواند سهم بازار را به نفع کسب و کار شما افزایش دهد؟
- چگونه می توان، اعتبار برند خود را افزایش دهید.
- چگونه و با چه روش هایی می توان بازاریابی کرد؟
- ارائه برنامه های مفید برای جلوگیری از کاهش هزینه های اولیه.
- دریافت راهنمایی و راهکار هایی که به افزایش درآمد می انجامد.
رویکردهای کلان به مشاوره مدیریت
به‌صورت کلی براساس رویکردهای کلان صنعت مشاوره، ارائه‌ی توصیه به سازمان می‌تواند به دو شکل رخ دهد: از یک طرف مشاور می‌تواند در مقام یک “متخصص (Expert)” با ارایه‌ی توصیه به سازمان، به جای مدیران و کارشناسان سازمان تصمیم‌گیری کند و در واقع نتیجه‌ی تصمیمات خود را به سازمان ارایه کند. ولی شکل دیگری نیز برای این امر می‌توان متصور بود و آن، کمک به سازمان برای تصمیم‌گیری است.
در این شکل دوم مشاور در نقش اصلی خود به‌عنوان یک “تسهیل‌گر (Facilitator)” ظاهر می‌شود تا بتواند در مقام یک متخصص ابزارها و فنون مدیریت و با ارایه و آموزش آنها، به سازمان کمک کند تا بتواند مسائل و مشکلات خود و ریشه‌های آنها را تشخیص داده و سپس با کمک گرفتن از راه‌حل‌های از پیش تجربه شده و طراحی راه‌حل‌های مناسب شرایط ویژه‌ی خود، به حل آنها اقدام نماید
صنعت مشاوره در ایران
در زمینه صنعت مشاوره در ایران، تحقیـق و مسـتندهاي علمـی بسـیار انـدکی وجـود دارد. نمودار شماره ۲ ،مؤسسات مشاورهاي مدیریت در سال ۱۳۸۲ را نشان میدهد. طـرح پشـتیبانی از توسعه مؤسسات عرضه کنندة خدمات مدیریت سازمان مدیریت صـنعتی از معـدود گـزارشهـایی است که در آن به مؤسسات مشاورهاي ایرانی نیز اشاره می شود. آنچنان که در این گزارش آمـده حدود ۸۹ درصد مؤسسات خدمات مدیریت، در زمینۀ مشـاوره فعـال هسـتند
در ایران نیز بازار قابل توجهی براي خدمات مشاوره وجود دارد. با این وجود، هنوز صنعت مشـاوره مدیریت کشور با چالشهاي بسیاري روبه رو است و وضعیت موجود آن با شرایط ایـدهآل فاصـله قابلتوجهی دارد
تجزیه و تحلیل صنعت مشاوره روشن می کند که در اوضاع کنونی ایـران، صـنعت مـذکور در جایگاه خود قرار نگرفته و نارساییهاي فراوانی دارد. عملکرد غیر رقابتی، ضـعف تـوان حرفـهاي، تعداد کم مؤسسات مشاورهاي، درآمد کم، زمینـههـاي تخصصـی محـدود، ظرفیـت کـم و بـازار کوچک و رشد نیافته مشاوره، عقب ماندگی از تحول جهانی در صنعت مشاوره مدیریت، نیازهـاي ارضاء نشدة کنونی بنگاههاي صنعتی ایرانی، گرایش به منـابع خـارجی و امکـان واگـذاري بیشـتر بازار به مؤسسات خارجی با پیوستن به سازمان تجـارت جهـانی از نارسـاییهـاي کنـونی صـنعت مشاورة ایران می باشند.
بیشتر بدانید: چگونه مشاور کسب وکار شوم ؟
سخن نهایی
در نهایت باید بیان داشت که تصمیم‌سازی درست و به‌هنگام، بهره‌مندی از دانش روز، تخصص، تجربه و ارتباطات موثر مشاور در ترغیب سازمان‌ها به استخدام مشاور در حوزههای مختلف اثرگذار بوده و آنچه در نهایت برای مشاوران ارزش‌افزوده و مزیت رقابتی ایجاد خواهد کرد بهره‌گیری از نوآوری و خلاقیت برای توسعه برند، کاهش زمان، کاهش هزینه و توسعه فرهنگ صنعتی در سازمان با هدف ارائه راه‌حل برای رفع مشکلات است.
در حقیقت هرچه بر میزان تحصیلات و آگاهی مردم افزوده می‌شود و هرچه زمان به جلوتر گام برمی‌دارد، علاقه افراد جهت اخذ مشاوره و راهنمایی از مشاورین باتجربه و خبره بیشتر و بیشتر می‌شود.
